linux Kurulumu .....

Suse Linux Alman yapımı bir Linux Dağıtımıdır ve Yüz binlerce kullanıcısı bulunmaktadır. Linux deyince akıllara gelen ilk dağıtımların basında gelmektedir nedenlerinin ne olduğunu düşünürsek her sürümü de dolu dolu gelmektedir yani binlerce programı bünyesinde barındırmaktadır bunun içindir ki desktop yani ev kullanıcıları için ideal bir surumdur.

Günümüzde bu dağıtımın önemini anlayan Novell Firması tarafından satın alınmıştır. Belli bir ücret ödeyerek orijinal halini almak isterseniz çok ayrıntılı hazırlanmış bir dokuman (ortalama 700 sayfalık Suse Kitabi) arşivine SUSE Destek ve yardim merkezini kullanma hesabına ve daha nicelerine sahip oluyorsunuz ve tüm bunlara 99$ ödeyerek sahip olabiliyorsunuz. Ancak işletim sistemine herhangi bir ücret ödemeden sahip olmak isterseniz internet üzerinde belli dağıtımlar vardır.

Bolum 1 : Kuruluma Basliyoruz

İlk olarak Suse Linux 9.3 Professional Sürümünün 5 adet CD si elimizde olmalıdır ayrıca 128 MB ve 128 MB’ dan düşük bir bellekte Suse kullanmak işkence halini alabilir. Onun için gereksinimler en azından 256 MB Ram 10 GB HDD , P4 Mimarili Celeron Yada P4 işlemci yada AMD Duron ,Athlon yada Semprom işlemci , yine en azından 8 MB’lık AGP bir ekran kartı ki çok da önemli değil. Bir yukarıda dediğim gibi Suse 9.3’un 5 adet Kurulum CD’si

Simdi bilgisayarımız çalıştırdıktan sonra Bios dan Boot sekmesinden First Boot Device ya da Boot Device Priority altından Bilgisayarımızın ilk bakacağı sunucuyu belirliyoruz aksi halde Bilgisayarımız önceden ayarlı olduğu şekilde açılacak ve eğer HDD ön tanımlı ise CD-Rom’a koyduğumuz Boot özellikli Suse CD’mizi Boot etmeyecektir bunu nasıl yapacağınızla ilgili Resim 1’e bakabilirsiniz.




Şekil 1 : Bios'dan Boot Ekmek İçin Ayar
Resimde görüldüğü gibi 1St Boot aygıtı olarak CDROM u seçiyoruz eğer sizin bilgisayarınızda da bu şekilde seciliyse bir değişiklik yapmanıza gerek yok ayrıca CD-romda Boot özellikli bir CD olmadığında HDD’den Boot etmesi için 2nd Boot Device i Hard Drive olarak seçiyoruz. Ayarlar “F10” diyerek kaydederek çıkıyoruz bundan sonra Suse CD 1’i takip sistemi Boot etmesini bekliyoruz Sistem ilk ekranda su şekilde çıkacak




Şekil 2 : Kurulum İlk Ekran
Burada bizden ne yapmamızı istediği ilk ekran olup Boot From Hard Disk sistemi Hard Diskten Boot etmeye devam eder. Eğer sisteminizde benimki gibi bir Windows işletim sistemi kuruluysa Windows’u acar. Hemen altındaki ise bizim asil kullanacağımız İnstallation sekmesidir ki Sistemi bu kısmı seçerek kurmaya başlayabiliriz. Alttaki sekmeler ise normal şekilde kurulumda problem çıkarsa, Accept iyi iptal ederek kurmak, kurulumu güvenli modda yapmak, sistemi kurtarmak ve Sistemi Belleği testi dir ki Normal İnstallation da bir problem çıkarsa alternatif olarak karsımıza çıkar. Bu ekrana geldikten sonra İnstallation Sekmesinin üzerine gelip Enter’a basıyoruz. Kurulum başlamış oluyor. Eğer Boot ekranda hiçbir şey yapmazsanız 20 saniye sonra sistem yine Hdd den başlayacaktır. Bundan sonraki ilk ekranımız (Bkz: Sekil 3) bizden Lisans Anlaşmasını kabul edip etmediğimiz soran ekrandaki burayı I Agree (Kabul Ediyorum) Diyerek sonraki ekrana geçiyoruz bundan sonraki ekranımız sistemi hangi dilde kullanmak istediğimizi soran ekran olup Şekil 4’deki gibi aralarında Türkçeninde bulunduğu birçok dil mevcuttur.



Şekil 3 : Lisans Anlaşması Ekranı




Şekil 4 : Lisan Seçim Ekranı
Bu ekrana geldikten sonra Sağ Alt kösedeki “Kabul Et” butonuna basıyoruz ve ardından çıkan Birinci Dil olarak seçtiğimiz dilin kabul edip etmediğimizi soruyor çünkü on tanımlı olarak İngilizce var. Bu kısmı da “Devam Et” diyerek geçiyoruz. Bundan sonraki ekranımız kurulum için en önemli ekranlardan olup YaST Kurulum Yöneticisi üzerinden Kurmak istediğimiz sistemin özelliklerini HDD biçimlendirmeyi açılış yöneticisinin nasıl bir açılış yapacağını ayarladığımız ekrandır. Simdi Sekil 5 i inceleyelim nasıl yapacağımıza ve on tanımlı bir sistemi nasıl ayarlayacağımıza bakalım.



Şekil 5 : YaST ilk Ayar Ekranı Burada Nasıl Bir Sistem Kurmak İstiyorsak O Şekilde Ayarlayabiliriz
Simdi bölümlendirmeye geçmeden önce elimizdeki sisteme bir bakalım 16 GB lik bir HDD bunun 5 GB’ında Windows 98 Kurulu (xalphas istediği için kurdum) ve diğer kalan alanda 11,1 GB lik D: sunucusu ancak biz D: sunucusunun tamamını Linux için kullanmak istiyoruz bunun icin ne yapmalıyız? Bunun için Bölümlendirme kısmına basıyoruz. Sonraki gelen ekranda “Seç” Altındaki “Bölümlendirme Ayarını Bu Teklifin Üzerine Kur” a tıklayıp ileri diyoruz. Sonrasında Sekil 6’daki gibi bir görünüm ortaya çıkar.




Şekil 6 : Varsayılan Dosya Sistemi Üzerine Ayar
Simdi biz bu ekrandaki /dev/hda5 /dev/hda7 ve /dev/hda2 bölümlerini sırayla siliyoruz çünkü kendimiz ayarlayacağız. Bunları sildikten sonra elimizde sadece /dev/hda1 (Windows C: Sunucumuz) ve /dev/Hdd bölümleri kaldı /den/Hdd bolumu seciliyken Oluştur Butonuna basıyoruz ve sekil 7 yi inceliyoruz


Şekil 7 : Raiser FS Dosya sisteminin Ayarlanması
Burada görüldüğü üzere başlangıç silindiri 10168 yani Win98 den sonraki alan, bitiş olarak normalde 33268 dir ki bu ayarla Swap alanı kullanmayacağımız için doğru bir ayar değildir bunun için yani belli bir miktar az yazıyorum ve swap için alan kalıyor. Kalan alanda ayni şekilde oluştur diyerek sol kısımdaki Biçimlendir Altındaki Dosya sistemi bölümünde Swap olarak seçip Tamam diyeceğiz. Simdi hepsini yaptıktan sonra elimizde sunun gibi bir görüntü olması lazım



Şekil 8 : Dosya Sistemi Ayarları Bitti
Simdi Sonlandır diyerek şekildeki görüntüyle karsılaşıyoruz.



Şekil 9 : İlk Başladığımız Yere Geri Donduk Ancak D: Sunucumuzun Tamamı Linux için Ayrıldı
Simdi geldik Kuracağımız paketleri belirlemeye bunun için Yazılım Sekmesine basıyoruz. Ve Gelen yazılım secimi menüsünden “Ayrıntılı seçim’i” belirliyoruz. Gelen Ekranda Sol kısımdaki Beğendiğimiz tüm paket ve Libraryleri seçip kuruluma dahil ediyoruz. Bunun için sekil 10 bakabilirsiniz.



Şekil 10 : Benim Kullandığım Sisteme Gore Paket Secimi Sadece Görünenler İptal Edildi
Kuracağımız paketleri seçtiysek Kabul Et Butonuna başlıyoruz ve ardından gelen ekranda devam et’e basıyoruz. Ardından yine ilk ekran donuyoruz simdi bu şekilde bir kurulumda 6.5 GB HDD alanı kullanacak. Yani bizim 11.1 GB lik 2. bölümümüzün tamamını diğer bir değişle Windows 98 haricindeki tüm bolumu



Şekil 11 : Paketler Seçtikten Sonra Yine Ana Ekrana Donuyoruz
Başka yapacağımız bir değişiklik kalmadı simdi kabul et butonuna basıp eğer birçok paket seçmişseniz çıkan Macromedia Flash Player için ve sonraki lisans anlaşmalarını kabul edin anlaşmalardan sonraki ekranda Geri diyerek geri dönebilir kur diyerek sistemi kurmaya başlayabilirsiniz.
Bolum 2 : Kurulum icin 2. Asama
Kurulumun ilk ekranı sistemi seçtiğimiz şekilde biçimlendirmektir ki bunu sekil 12 den görebilirsiniz.



Şekil 12 : Bölümlendirirken Ayarladığımız Şekilde Sistemi Biçimlendiriyor
Biçimlendirmeyi yaptıktan sonra paket kurulumuna geçecek. Bkz: sekil 13



Şekil 13 : Seçtiğimiz Paketlere Gore Kurulan Program ve Libraryleri
Kalan zamanı Sağ üst tarafta Kalan: altında görebilirsiniz ki aldatıcı olabilir sekil itibariyle ortalama kurulum 1.5 saat sürecektir ayrıca sekil 13 de görüldüğü gibi toplamda 1716 ve üzerinde paket kurulacaktır. Sistem 1. CD’deki tüm paketleri kurduktan sonra kendini düzenlemek için tekrar açılıp kapanacaktır yeni den açılış gerçekleşip CD Boot ekranı geldiğinde Sekil 2 deki gibi İnstallation sekmesini seçip devam edeceğiz ancak sonrasında bizden CD 1’i değil CD 2’yi isteyecek ve bu şekilde 5 CD’ye kadar devam edip kuracağız.
Bolum 3 : Temel Kurulum Bitti
Kurulum bizden Root Parolası isteyecek bu parola tamamen size kalmakla beraber mutlaka aklınızda kalması gereken bir paroladır. Zira sistemle ilgili yapacağımız her hangi bir işlemde bizden bu kısımda verdiğimiz parolayı isteyecektir. Simdi sekil 14’e bakabilirsiniz



Şekil 14 : Root Parolasını Unutmayacağınız 6 Haneden Az Olmayan Bir Yapıda Olmalıdır
Resimde görüldüğü üzere ben karışık olmayan ve sadece rakamlardan oluşan 7 haneli bir parola girdim ve sistem bu yaptığım secimin yeterince güvenli olmadığı konusunda beni uyarıyor. Ancak ben bu şekilde kurmaya devam edeceğim. Bir sonraki ekran Ağ Bağlantı Ayarları Ekranı Bu ekranda network ve internet için kullandığımız aygıt ve ayarları yapmamız gerekmekte ancak sonrada yapılabilir. Yinede önceden yapılması iyi olur tavsiyesini verebilirim eğer sisteminizi tanımış ve herhangi bir problem yoksa devam edebilirsiniz.



Şekil 15 : Ağ Ayarları Ekranı Şekilde Benim Bilgisayarımdaki DecChip Ethernet imi Görmüş
Benim için bir problem olmadığı için direkt olarak İleri Diyorum ve sistem biraz önce yaptığım ağ ayarlarını kayıt ediyor. Bir sonraki ekranda internet bağlantısını deneyip deneyeceğimizi soran bir ekran geliyor. Bu ekranda söylenildiği gibi ağ kartımızı yada diğer aygıtlarımızı doğru tanıyıp tanımadığını test edebiliriz. Bir problem yoksa diğer ekrana gecelim eğer problem varsa simdi atlayıp kuruluma devam edelim Bir sonraki ekranda Kimlik doğrulama yöntemi olarak /etc/password u tavsiye ederim yani on tanımlı olanı zira problemsiz ve zahmetsizdir. Sonraki ekranda yeni bir kullanıcı tanımlamamızı isteyen ekrandır ki Sekil 16’ya bakabilirsiniz.






Şekil 16 : Bu Ekranda Root Dışında Kullanıcı Kaydediyoruz
Bir sonraki ekranda sekil 16’girmis olduğumuz bilgileri kaydeden ekran karsımıza geliyor



Şekil 17 : Kullanıcı Ayarları ve Sistem Kaydı Yapılıyor
Bunun ardında son olarak surum notları penceresi karsımıza çıkıyor ve kurduğumuz paketlerle ilgili basit ve çeşitli bilgilere ulaşabiliyoruz.
Bolum 4 : Son Ayarlar



Şekil 18 : Sistem ve Program Notları
Bu ekrandan sonra yapacak pek bir şey kalmadı sonra olarak yapmamız gereken sistemin bizim bilgisayarımızdaki donanımı doğru olarak tanıyıp tanımadığını kontrol etmek.



Şekil 19 : Bilgisayarınızdaki donanımız Linux Tarafından Tanınıp Tanınmadığını Kontrol Edip Düzeltmek için
Şekildeki ekran görüldüğü üzere benim ses kartımı ve Ekran kartımı doğru bir şekilde yüklememiş zira bilgisayarımda ses kartı ve S3 Savage Ekran kartı mevcut neyse bu problemi ilerinde üretici sitesinden ya da Linux geliştiricilerinin geliştirdikleri Driverlari yükleyerek giderebiliriz. Onun için ileri diyoruz ve artik kurulum Sona erdi.

Ve mutlu son artik Linux kullanıma Hazır



Şekil 20 : Aslına Masaüstü Normal de böyle değil Ful olarak Kurulum Yapmadığım için Buşekilde cıktı
Eğer Linux la şimdilik isimiz yoksa Hemen sistemi Reboot edelim ve Windows’umuz ne alemde bir bakalım bunun için sistemi Reboot ettikten sonra gelen Lilo menusunu aşağıdaki gibi olmalı



Şekil 21 : Lilo üzerinde Boot olmaya Hazır Windows ve Linux İşletim sistemimiz var
Sekil 21 görüldüğü gibi en üstteki Suse Linux 9.3’u seçersek Linux kullanmayı 3.seçenek olan Windows’u seçersek Windows kullanmaya baslarız. Biraz önce Linux un çalıştığınız gördük peki Windows ne alemde derseniz. Windows’u Seçersek KULLANABİLİRSİNİZ...